Leestijd 9 minuten
Eenheid
Het grondbeginsel “eenheid” staat voor de werkwijze van onze Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging. In ieder land kan er maar één nationale Rode Kruis- of Rode Halve Maanvereniging kan zijn die wordt aangestuurd door één centraal bestuur. Deze vereniging wordt door de overheid van haar land erkent als onderdeel van de Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging. We zijn als beweging op dit moment met 192 verschillende verenigen in de wereld.
Leestijd 9 minuten
Grondbeginselen terug in de tijd: eenheid
Vraag aan een collega wat de zeven grondbeginselen van het Rode Kruis zijn en bijna iedereen komt wel met menslievendheid, onpartijdigheid en neutraliteit. Maar hoe zit het nu met die andere beginselen? Als je kijkt naar onze geschiedenis, wat betekenden bijvoorbeeld algemeenheid of eenheid in de praktijk? Dit keer blikken we terug op het moment dat eenheid een belangrijk grondbeginsel bleek in onze vaderlandse én Rode Kruis-geschiedenis. We gaan terug naar de periode 1932 – 1950, Indonesië.
Het is 8 oktober 1870. In Batavia (het huidige Jakarta) vindt de eerste algemene vergadering plaats van het Nederlands-Indische Rode Kruis (NERKAI). De afdeling kan rekening op veel sympathie van de bevolking in Indonesië en Nederland. Zeker nadat ambulances met medisch personeel in 1914 de pestepidemie op Java weten in te dammen. De ambulances konden worden gekocht na een grote inzamelingsactie in Nederland.
Er kan er maar één zijn
Ruim voor de Tweede Wereldoorlog, in 1932, toen een steeds grotere groep jongeren en studenten pleitten voor een onafhankelijk Indonesië, ontstonden de eerste ideeën voor een eigen Indonesische Rode Kruis-vereniging. Voor en door het volk van Indonesië. In 1940 werd een voorstel hiervoor ingediend bij het Nederlandse Rode Kruis, maar dit voorstel werd afgewezen op grond van het grondbeginsel eenheid: in ieder land kan maar één Rode Kruis-vereniging zijn. Niet veel later werd Nederlands-Indië bezet door Japan.
Het Rode Kruis als bewijs van een eigen staat
Op 3 september 1945 startte de toenmalige minister van Gezondheid, dr. Buntara Maroatmodjo met daadwerkelijke opzet van nationale Rode Kruis-vereniging in Indonesië: Palang Merah Indonesië (PMI). Hiermee toonde het land aan de internationale gemeenschap dat de Indonesische staat na de proclamatie van onafhankelijkheid op 17 augustus 1945, een feit is. Nederlands-Indië bestond niet meer, Indonesië was een eigen, onafhankelijke staat geworden. Een eigen staat, met een eigen Rode Kruis-vereniging.
In 1940 werd een voorstel voor een eigen Indonesische Rode Kruis-vereniging ingediend bij het Nederlandse Rode Kruis, maar dit voorstel werd afgewezen op grond van het grondbeginsel eenheid.
Politieke strubbelingen
Nederland erkende de staat Indonesië niet. De politieke strubbelingen en de militaire acties die daar op volgden, hadden hun weerslag op het Rode Kruis-werk. PMI en NERKAI waren in dezelfde periode actief. Van samenwerking was toen nog geen sprake. Het Nederlandse hoofdbestuur nam het standpunt in dat zolang Nederland het gezag voerde over Indonesië, het Nederlandse Rode Kruis verantwoordelijk was voor het functioneren van het Rode Kruis in Indonesië. Een lastige situatie, omdat PMI een initiatief was van de onafhankelijkheidsregering. In elk land kan slechts één Rode Kruis-vereniging opereren. Maar wat als het bestuur van een land onduidelijk is? Wie krijgt een eigen Rode Kruis-verenging?
Werken tegen de grondbeginselen in
Intussen ging de hulpvraag gewoon door. Die was in de periode 1946 – 1950 zelfs groter dan ooit, als gevolg van de Tweede Wereldoorlog, de Indonesische bevrijdingsoorlog en het militair ingrijpen van Nederland. De hulpverleners van beide verenigingen vinden elkaar in een gemeenschappelijk doel: ze willen hun werk zo goed mogelijk voortzetten en de noodlijdende bevolking de broodnodige hulp bieden. In 1949 vonden NERKAI en PMI een weg om samen te werken, tegen de grondbeginselen in. Uiteindelijk kwamen beide organisaties in 1950 overeen om de hulpverlening volledig in handen te leggen van PMI. Op 15 juni 1950 is PMI officieel erkend als Rode Kruis-vereniging binnen de Rode Kruis-beweging. Nu, meer dan 70 jaar later, staan bij PMI bijna 1,5 miljoen vrijwilligers klaar om in actie te komen.
