Een verwoestend conflict

Wereldwijd is het Rode Kruis in 191 landen aanwezig. Dit noemen we onze zusterlanden. Ondanks de soms grote afstand tussen de landen zijn we dichtbij om hulp te bieden. Met twaalf zusterlanden heeft het Nederlandse Rode Kruis een langdurige samenwerking. Hiermee hebben we een bilateraal partnerschap. Soedan is het land waarmee we de langste samenwerking hebben, al ruim veertig jaar.

Meindert: “Ik ondersteun Soedan, Zuid-Soedan en Oeganda. Deze landen kennen allemaal een groot probleem op het gebied van vluchtelingen, maar hoe ze ermee omgaan is totaal anders. In september was ik in Oeganda, daar bezocht ik enkele vluchtelingenkampen. Het is net alsof je in dorpjes rondloopt. Mensen mogen daar van de overheid zelf een akkertje onderhouden en huizen bouwen. Heel zelfvoorzienend. In Soedan is dit heel anders. Daar komen vluchtelingen in kampen terecht waar niets is, zelfs geen boompje.” Dit voorbeeld laat zien hoe troosteloos Soedan is en waarom de jarenlange samenwerking met de Sudanese Rode Halve Maan vereniging zo hard nodig is. “We ondersteunen mensen onder meer op het gebied van water en sanitaire voorzieningen, projecten gericht op klimaat en natuurlijk ook op noodhulp. Als we hulp bieden, zorgen we ervoor dat niemand wordt benadeeld. Daarom betrekken we naast vluchtelingen ook de lokale communities. In het partnerschap kijken we hoe we de vereniging op lange termijn kunnen helpen, zodat zij sterker worden en hun werk nog beter kunnen doen.”

Chronische crises

“Op dit moment werken we aan een project in Darfur met de naam Chronic Crises,” vervolgt Meindert. “Het hoofddoel is zorgen voor water en sanitaire voorzieningen op plekken waar niets meer is. Het conflict tussen het leger en de Rapid Support Forces bracht daar verandering in. Ik heb foto’s gezien van de afdeling waar we mee samenwerken, daar is niets meer van over. Hun kantoor is met de grond gelijk gemaakt. Alles is in brand gestoken. Dat is heel triest. Het project Chronic Crises moesten we daarom stopzetten. In overleg met de Halve Maan hebben we dit kunnen voortzetten in een ander gebied waar de noden ook heel hoog zijn. Daar is het relatief rustig en nog werkbaar. Onze functie is om te praten met de gelddonor en toestemming te vragen of we het geld op een andere plek mogen gebruiken dan in eerste instantie gezegd is. In dit geval vroegen we toestemming aan het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Gelukkig kunnen we door met Chronic Crises.”

Conflict

Toen het conflict uitbrak, was het met name in West-Darfur en de hoofdstad Khartoem niet meer veilig. “Op dat moment waren er namens het Nederlandse Rode Kruis vier collega’s en een aantal nationale medewerkers in het land aanwezig. De collega’s hebben levensbedreigende momenten meegemaakt. Uiteindelijk zijn ze veilig geëvacueerd. Ik heb dagelijks contact met de collega’s die daar eerst zaten. Het is nog steeds heel zwaar voor hen. Vooral het gevoel dat zij het land moesten verlaten en hun collega’s van de Rode Halve Maan daar achterlieten. Ze hebben heel heftige dingen gezien.”

Inmiddels is ook het hoofdkantoor van de Soedanese Halve maan ingenomen door de Rapid Support Forces. De vereniging opereert nu vanuit Port Soedan. Onder lastige omstandigheden, maar ze gaan door.

Schoon drinkwater

“Gelukkig zijn er ook pareltjes waardoor je hoop houdt. Vlak nadat het conflict begon, kregen we bericht dat een aantal activiteiten nog steeds doorgaat in vluchtelingenkampen. Op één van de locaties hadden lokale collega’s zonnepanelen geïnstalleerd op een waterput. Voorheen gebeurde dat met generatoren, maar sinds het conflict is diesel niet meer betaalbaar of beschikbaar. De zonnepanelen zorgen ervoor dat ruim vierduizend mensen schoon drinkwater krijgen. Ik was echt onder de indruk dat ze dit onder deze barre omstandigheden voor elkaar hebben kregen. Dit gaf ons ook inzichten. We richten ons op de afdelingen die nog operationeel kunnen zijn. Zij hebben onze steun harder nodig dan ooit tevoren.”

“Toen ik in januari 2022 in Sudan was, waren er veel protesten tegen de huidige regering. Studenten gingen iedere week de straat op om te protesteren. Daar werden stenen gegooid en ging het er heftig aan toe. Vanuit mijn kamer keek ik naar buiten en zag ik de rookwolken van het traangas dat het leger naar de studenten gooide. Wat mij opviel, was dat in de straat van mijn hotel mensen gezellig bij elkaar zaten en thee dronken, terwijl drie blokken verderop het protest gaande was. De Sudanezen zijn ontzettend aardig. Als je het verhaal over het conflict hoort, dan breekt je hart. Het is zo’n mooi land, met veel potentie, maar het conflict maakt het kapot. Dat doet mij echt heel veel. Zeker omdat ik er zelf geweest ben.”

Toekomst

Voorlopig is de situatie nog altijd onveilig. “De meeste partnerlanden van Sudan opereren nu vanuit Nairobi. Zo zijn ze in de regio aanwezig en kunnen ze terugkeren wanneer het veilig is. Het conflict heeft een blijvende impact. Voorheen kon je er met je gezin wonen als je daar voor langere tijd werkte, dat kan nu niet meer. Het is triest dat het nodig is om dit land zo lang te ondersteunen. Als het conflict er niet was geweest, hadden we ons gefocust op klimaatverandering. Daar gaan we later mee verder.”