Bij een grootschalige ramp of crisis komen de noodhulpteams in actie. De vrijwilligers ontfermen zich over de lichtgewonde slachtoffers, zodat ambulancepersoneel zich kan bezighouden met de zwaargewonde mensen. Bij grootschalige evenementen zijn altijd noodhulpvrijwilligers aanwezig; zo blijven ze  getraind. De coronahulpverlening van afgelopen jaar kwam daar nog bij.

Gilliam: “Rick, ik ken je van inzetten bij de Dam tot Damloop. Je werkt ook als beroepskracht in Den Haag. Hoe is dat?"

Rick: “In 2017 ging ik werken voor het Rode Kruis; vorig jaar begon ik als Productmanager noodhulp. Dat betekent, kort gezegd, dat ik verantwoordelijk ben voor de instandhouding van de 25 noodhulpteams in alle veiligheidsregio's. Elk district is verantwoordelijk voor zijn noodhulpteam dat 24/7 standby staat met voldoende goed opgeleide vrijwilligers. Landelijk zorg ik onder meer voor de externe financiering vanuit bijvoorbeeld het Ministerie van Justitie en Veiligheid en de contacten met de verschillende ketenpartners. Verder houden we vanuit het landelijk kantoor in de gaten of de centrale afspraken, bijvoorbeeld over de werkwijze, ook lokaal worden gevolgd. Zo konden we bij de coronahulpverlening onze kennis en expertise inzetten voor de medische ondersteuning. Die hulpverlening hebben we razendsnel opgezet en landelijk uitgerold.”

Gilliam: “En dan vind je ook nog de tijd om regelmatig mee te draaien tijdens inzetten. Mis je de actie van het vrijwilligerswerk?"

Rick: “Ik ben ooit begonnen als vrijwilliger en juist de verbinding die je met elkaar voelt, is een enorme drijfveer. Je deelt die intrinsieke motivatie. Ook nu vind ik het belangrijk dat vrijwilligers me weten te vinden, bijvoorbeeld als een module in de opleiding niet helemaal lekker loopt. De laagdrempeligheid en het familiegevoel wil ik koesteren. En ja, heel eerlijk, ik vind het gewoon ontzettend leuk om iedereen weer te zien bij de Dam tot Damloop of de Vierdaagse. Dat heb ik vorig jaar echt gemist. Ik maak daar absoluut tijd voor. Voor mezelf, maar ook om gevoel te houden met wat er in de praktijk speelt.”

Gilliam: “Vond je het lastig om over te schakelen van vrijwilliger naar beroepskracht?”

“Het is natuurlijk niet van de ene op de andere dag gebeurd, ik ben er langzaam ingerold. Eerst parttime, daarna fulltime. In het begin vond ik het wel moeilijk om een grens te trekken. Ik heb geprobeerd het te combineren, vrijwilligerswerk met volledige oproepbaarheid en een fulltime baan bij het Rode Kruis, maar dat was echt niet te doen. De kunst is om een middenweg te vinden. Gisteren hielp ik nog in Apeldoorn bij het inpakken van voedselpakketten en ik probeer ook altijd een groot evenement mee te pakken, zoals de Vierdaagse."

En jij Gilliam, hoe combineer je het vrijwilligerswerk met je baan? Het blijft jongleren met tijd, toch?”

Gilliam: “Mijn dagen zijn inderdaad lekker gevuld. In het dagelijks leven heb ik de de leiding over een adviesbureau in geotechniek. Voor mij is de afwisseling van rollen juist heel fijn. En misschien een beetje uit de hand gelopen hobby. Als Rode Kruiser doe ik echt iets heel anders. Vanwege mijn baan ben ik binnen het Rode Kruis eigenlijk een manusje van alles. Ik houd me vooral bezig met evenementen- en noodhulp, zowel qua uitvoering als qua organisatie. Als noodhulpcoördinator sta je altijd aan, 24/7. Gelukkig zijn er niet heel veel grote noodhulpsituaties in Nederland, maar we moeten rekening houden met een geval van nood. Meedraaien op een grootschalig evenement is voor ons dan ook hét moment om onze kennis op peil te houden. Het is echt anders in de praktijk dan in een klaslokaal. Bovendien, wanneer het fout gaat tijdens een evenement, is er meteen sprake van een incident.”

Rick: “En je blijft dicht bij het basisproces. Goed getrainde hulpverleners springen bij tijdens een evenement en zijn inzetbaar bij een calamiteit.”

Gilliam: “Precies. Je komt op die manier ook steeds dezelfde collega’s tegen. En ik herken wat je zegt Rick, het familiegevoel is heel sterk. Dat is ook de charme van het Rode Kruis. De mensen met wie je samen hulp verleent, zijn de mensen met wie je trainingen volgt en een gezellige barbecue organiseert, maar ook op wie je kunt leunen als je het zwaar hebt.”

“Dat moet je inderdaad niet onderschatten”, vult Rick aan. “We maken niet vaak iets mee, maar als er iets gebeurt, is het ook meteen heftig. Het is dan ontzettend belangrijk dat je collega’s hebt met wie je kunt praten, bij wie je even je hart kunt luchten en die begrijpen wat je meemaakt. Dat zagen we ook met corona, waar we te maken hadden met ernstig zieke mensen. Dat hakt er echt wel in."

Wat was voor jou een heftig hulpverleningsmoment, Gilliam?

Gilliam: “Dat was de reanimatie van een jongeman tijdens de Dam tot Damloop in 2019. Een reanimatie is altijd heftig, ik heb er al een aantal op zitten. Maar meestal zijn het oudere mensen, dit was een jong iemand. Dat is anders dan je gewend bent.”

Rick: “Ik kan me die keer herinneren. Het was snikheet en de ambulancedienst was overbelast. Gelukkig is het allemaal goed gekomen met deze jongen, maar zulke momenten gaan je niet in de koude kleren zitten.”

Gilliam: “Jij stamt uit de tijd dat er nog geen noodhulpteams waren, maar SIGMA-teams die de hulpdiensten assisteerden. Het Rode Kruis heeft vijf jaar geleden met de noodhulpteams een veel duidelijker rol en verantwoordelijkheid gekregen. Hoe zie jij dat?”

Rick: “We laten onze meerwaarde als zorgpartner heel duidelijk zien. Vroeger werden slachtoffers in een crisissituatie ter plekke behandeld, waarbij het Rode Kruis vooral een assisterende rol had. Tegenwoordig zetten we veel sterker in op de behandeling van lichtgewonde slachtoffers, zodat zij zo snel mogelijk kunnen worden doorverwezen naar een voor bevolkingszorg ingerichte plek. Ik zou graag voor de komende vijf jaar willen zien dat we die rol binnen de zorgsector verder uitbreiden. Met een groot hecht team van zo’n duizend goed getrainde vrijwilligers staan we klaar voor grote en kleine crises in Nederland."