Leestijd 5 minuten
Onzichtbare voedselnood moet zichtbaar blijven
Arbeidsimmigranten die ineens niet meer rond konden komen, omdat hun werk wegviel tijdens de coronacrisis. Zzp'ers die opdrachten misliepen en zich meldden bij het Rode Kruis. In het afgelopen jaar kwam er veel nood aan de oppervlakte. Het Rode Kruis wil, ook als de pandemie straks voorbij is, mensen in nood blijven helpen.
Maart vorig jaar - bij het Rode Kruis in Rotterdam ging de telefoon - vertelt Ellen Raats, vrijwilliger voedselhulp in Rotterdam. "Mensen belden ons omdat ze ontslagen waren en in nood verkeerden. Dat werden er steeds meer; het leek alsof er een beerput openging." Want de telefoon bleef gaan. Ellen zette samen met collega’s een project voor voedselhulp op voor de meest kwetsbaren.
Ook in andere delen van Nederland kwam voedselhulp van de grond. Suzanne Segaar is districtsmanager Amsterdam-Amstelland. "Al snel werd duidelijk wie er in nood waren. Het ging om mensen zonder papieren, die normaal een baantje hebben - zwart - en door corona hun inkomen kwijtraakten. Dit vormde de grootste groep. Verder zijn er zzp'ers die het financieel moeilijk kregen en anderen waarbij de schaamte te groot is om hulp te vragen. Het gaat in Amsterdam om een groep van 24.000 mensen."
"Ook als de pandemie voorbij is, willen we mensen blijven helpen," zegt Cynthia Hansma, Business Development Manager bij het Rode Kruis. "Er zijn mensen die een voedseltekort ervaren. Ze eten minder of anders dan ze zouden willen. We kijken naar hoe we die mensen ook in de toekomst kunnen helpen."
Ellen:
“Alsof er een beerput openging, mensen bleven bellen”
Boodschappenkaarten
In Amsterdam begon het vorig voorjaar met grote partijen paaseitjes die over waren. Niet veel later werden de eerste voedselpakketten samengesteld. Vaak met hulp van lokale boeren en ondernemers. Nu zijn het vooral boodschappenkaarten die worden uitgedeeld. Suzanne over haar district: "We merkten dat mensen hier heel veel behoefte aan hadden. Daarmee geef je ze eigenlijk geld in handen en het vertrouwen en de zelfstandigheid terug. Stel, je hebt een allergie voor één van de producten die in zo’n pakket zitten. Met een boodschappenkaart kun je zelf bepalen wat je wilt kopen. De voedselhulp ontstond tijdens de coronacrisis, maar een bepaalde groep blijft steun nodig hebben. Bijvoorbeeld mensen die het moeilijk vinden om naar de Voedselbank te gaan. Je moet je daar registreren en bepaalde papieren laten zien, daar voelt niet iedereen zich goed bij. Ook is er een groep die geen verblijfsvergunning heeft en dus illegaal in Nederland verblijft. Deze mensen hebben geen rechten en kunnen niet terecht bij reguliere organisaties. Bij het Rode Kruis speelt dit niet. Wij hebben het imago van een neutrale organisatie. Je hoeft alleen maar het Rode Kruis-pak aan te hebben en mensen voelen zich veilig."
Het is vooral een verbindende rol, die de organisatie wil spelen. Tijdens de coronacrisis ontstonden veel lokale initiatieven. Sommige van de kleinere organisaties hadden eerst te kampen met logistieke problemen. "Daarin kunnen wij veel betekenen," zegt Suzanne. "Mede door onze internationale ervaring kunnen we helpen bij de logistiek van zo’n operatie. Daarin kunnen we van toegevoegde waarde zijn."
Suzanne:
“Het gaat in Amsterdam om een groep van 24.000 mensen”
Ontbijt voor schoolkinderen
Waar het Rode Kruis normaal na een inzet weer weggaat, is het nu de bedoeling dat de hulp wordt voortgezet. Cynthia ziet een landelijke behoefte: "Er zijn groepen in Nederland die in nood zijn en dat heeft niets met corona of een andere ramp te maken."
Ze noemt het voorbeeld van een vrouw die weg is bij haar agressieve man en zelf geen rechten heeft, omdat ze geen papieren bezit. "We kijken nu naar wat we voor zulke mensen kunnen betekenen en hoe we ze kunnen doorverwijzen naar de juiste hulpinstantie." Ook wil het Rode Kruis in samenwerking met andere organisaties ervoor zorgen dat kinderen die zonder eten naar school gaan een ontbijt krijgen. "Daarbij gaan we heel praktisch aan de slag. We bellen nu met scholen om te kijken wat we samen kunnen doen. Onze vrijwilligers zouden kunnen helpen bij het uitdelen van de ontbijtjes."
Cynthia:
“Het mooiste zou zijn als de maatschappij en politiek dit oppakken en oplossen”
Moe van wachtlijsten
Onder de meest kwetsbaren heerst veel argwaan, zo merken ze in Rotterdam. Vrijwilliger Ellen: "Mensen zijn het beu om anderen in vertrouwen te nemen of ze zijn moe van de wachtlijsten. Wij zijn er dan om dat pijnpunt deels weg te nemen." "Het Rode Kruis wil doorgaan met het zichtbaar houden van wat onzichtbaar was," zegt ook Suzanne. "Het staat nu op de kaart en dat moet zo blijven."
Van noodhulporganisatie naar een organisatie die er is voor mensen in nood, dat is wat het Rode Kruis met de nieuwe strategie nastreeft. Cynthia: "Het mooiste zou zijn als de maatschappij en de overheid het uiteindelijk oppakken en oplossen. Dan zijn wij hiervoor niet meer nodig."