Leestijd 5 minuten
HET ZAMBIAANSE RODE KRUIS BLOEIT OP
De kracht van samenwerking
Het Zambiaanse en Nederlandse Rode Kruis zijn al tien jaar partnerlanden. Van een organisatie in crisis groeide de Zambiaanse locatie uit naar een stabiele vereniging. Het Nederlandse Rode Kruis investeerde in de groei en ondersteunde de reguliere hulpverlening. Marianne Deelder, vertegenwoordiger in Zambia namens het Nederlandse Rode Kruis, vertelt over de positieve impact van de langetermijnverbintenis.
Zambia is een land in zuidelijk Afrika met ongeveer 19 miljoen inwoners, die vooral leven in landelijk gebied.
“Dit is een heel leuk en mooi land met vele uitdagingen,” begint Marianne Deelder haar verhaal. Ongeveer 54% van de bevolking leeft onder de armoedegrens en daarnaast heeft het land te maken met veel overstromingen, droogte en epidemieën. Sinds januari 2024 is er een ernstige cholera-uitbraak. Ook kinderziektes, zoals mazelen en polio, komen regelmatig voor. “Klimaatverandering zorgt voor grote problemen in Zambia,” vervolgt Marianne. “In gebieden waar normaal nauwelijks overstromingen zijn, zie je die nu jaarlijks. De landbouwakkers zijn afhankelijk van regenval. Als er in de regentijd niet genoeg regen valt, dan is er minder oogst. Inspelen op klimaatverandering is de komende tijd dé uitdaging in Zambia.”
Huwelijk aangaan
Het Nederlandse en Zambiaanse Rode Kruis hebben een partnerschap voor de lange termijn. “Het is alsof je een soort huwelijk aangaat. Rond 2014 ging de Zambiaanse vereniging door een financiële crisis met veel schulden en rechtszaken tot gevolg. Dit had een zeer negatieve impact op de reputatie van de organisatie. Toen het partnerschap van start ging, hebben we gezegd: we blijven bij jullie, in goede en slechte tijden. We willen jullie helpen de organisatie weer op te bouwen.”
“Eerst ondersteunden we de landelijke zustervereniging bij de basiselementen die een goedlopende organisatie nodig heeft. Zoals financiële duurzaamheid, de organisatiestructuur en een goede reputatie. Daarnaast moet je risico’s nemen tijdens een samenwerking. Er zijn noden in het land, dus moeten we investeren. We kijken altijd samen hoe we dit het beste kunnen doen.”
Eigen inkomsten
Zo is er geïnvesteerd in een businessmodel waarmee het Zambiaanse Rode Kruis de eigen inkomsten kan vergroten. “In Zambia moet elk bedrijf volgens de wet een aantal Eerste Hulpverleners hebben en een gedegen Eerste Hulp Kit. Daar heeft de landelijke organisatie met de steun van het Nederlandse Rode Kruis op ingespeeld. Door goede Eerste Hulp op te zetten en tegen betaling trainingen te geven, heeft het Zambiaanse Rode Kruis een klantenkring opgebouwd bij banken, fabrieken, supermarkten en andere bedrijven. De Eerste Hulp-trainingen zijn een bron van basisinkomsten. Na acht jaar externe investering doet de organisatie dit nu geheel zelfstandig. De opbrengst van de trainingen gebruikt het Zambiaanse Rode Kruis om de kernactiviteiten te financieren.”
Hulpverleningsactiviteiten
Eén van die kernactiviteiten is water en sanitaire voorzieningen. Dat is één van de grote noden in het land. “Tijdens een cholera-uitbraak speelt water een grote rol. Dat moet schoon zijn om de verspreiding van de bacterie die de ziekte veroorzaakt te beperken en zo het aantal besmettingen te verminderen. Ook op veel scholen en klinieken helpt het lokale Rode Kruis bij de watervoorziening. Omliggende dorpen hebben daar profijt van. Waterputten worden steeds vaker aangedreven met zonnepanelen, een aanpak die het Zambiaanse Rode Kruis de komende jaren verder wil uitbreiden.”
Preventie training met vrijwilligers over Cholera | Controlebezoek over cholera-responsoperaties Chawama Sub-district Lusaka
Een andere tak is preventie van en voorbereiding op rampen. Daarvoor werkt de landelijke afdeling samen met het ministerie van Gezondheid, ministerie van Rampenbestrijding en het Nederlandse Rode Kruis. “We zetten vooral in op capaciteitsversterking en training. De trainingen zijn voor vrijwilligers die de EHBO verlenen bij rampen op dorps-, districts- en provinciaal niveau. Ook voertuigen en hulpgoederen staan klaar om ingezet te worden bij rampen. Niet alle gebieden zijn makkelijk bereikbaar, zeker niet tijdens rampen. Daarom is het belangrijk om hulpgoederen beschikbaar te hebben in verschillende delen van het land. Wanneer bij een overstroming alle hulpmaterialen uit de hoofdstad moeten komen, duurt dat zo drie dagen. Terwijl een voertuig met dekens, jerrycans, tenten, etc. binnen één dag op de rampplek kan zijn.”
Huisbezoeken om bewustzijn te creëren in het district Monze | Nationale raad van het Zambiaanse Rode Kruis
Op eigen benen
Het Zambiaanse Rode Kruis bloeide op en is nu een stabiele vereniging. “Als partnerland ondersteunen we een zustervereniging, zodat ze de eigen organisatie kunnen versterken. Uiteindelijk is externe technische ondersteuning steeds minder nodig. Dat is een doel van het partnerschap.”
Eind 2023 besloten het Zambiaanse en Nederlandse Rode Kruis dat ze nog vijf jaar langer willen samenwerken. “Het nieuwe partnerschap vraagt om een andere ondersteuning. We willen ons nu meer richten op de lokale afdelingen en fondsenwerving.”
“De afgelopen tien jaar hebben we geleerd om open en direct met elkaar te werken. Er is vertrouwen. Zambia is een mooi voorbeeld van de positieve impact die een lange termijn-partnerschap kan brengen in vergelijking met onvoorspelbare ad hoc ondersteuning alleen gericht op de hulpverlening. Het Zambiaanse Rode Kruis is echt opgebloeid.”
Jeugdgroep Zambiaanse Rode Kruis met bezoek van Hoofd Internationaal Nederlandse Rode Kruis | Bouw overstroming bestendige schuilplaats