Partners door dik en dun

Libanon telt bijna 6 miljoen inwoners en past vier keer in Nederland. Het grenst in het zuiden aan Israël en in het oosten en noorden aan Syrië. “Na de start van het conflict in Syrië in 2011 vluchtten veel Syriërs naar Libanon,” vertelt Frederike de Graaf, partnership en portfolio coördinator voor Libanon. “Met naar schatting 1,5 miljoen Syrische en 500.000 Palestijnse vluchtelingen vangt het land al jarenlang het grootste aantal vluchtelingen per hoofd van de bevolking op. Dit legt een enorme druk op de infrastructuur en de publieke voorzieningen. In 2019 kwam hier een financieel-economische crisis bij. Daarna volgde de coronapandemie en in 2020 een enorme explosie in de haven van Beiroet. De afgelopen jaren leidde het conflict tussen Hezbollah en Israël meerdere keren tot escalatie. Sinds 7 oktober 2023 is er opnieuw sprake van een conflict en breidt het geweld zich uit. Dit is opnieuw een klap voor de bevolking.”
 

Respect

“Het Libanese Rode Kruis is zeer gerespecteerd; het is de enige organisatie die in het hele land hulp kan verlenen. De overheid functioneert niet zoals het zou moeten en de bevolking is door de opeenvolgende crises afhankelijk van de steun van hulporganisaties als het Rode Kruis. De belangrijkste diensten zijn de bloedvoorziening en de ambulancedienst. Ruim 85% van de ambulances in Libanon is van het Rode Kruis. Ook hebben we teams voor search & rescue en gezondheidsklinieken. Daarnaast geven ze financiële steun met cash geld of vouchers aan mensen in nood, zodat ze zelf water, voedsel, gezondheidszorg en andere middelen van bestaan kunnen inkopen. Als dit niet mogelijk is, helpen we ze met voedselpakketten.

Het Libanese Rode Kruis is er voor mensen in nood, ongeacht hun afkomst, geloof of politieke overtuiging. We maken geen onderscheid tussen bijvoorbeeld een Syrisch of een Libanees gezin of een arbeidsmigrant uit de Filipijnen of Ethiopië. Dat is ook de reden waarom het Rode Kruis zo gerespecteerd wordt. Iedereen voelt dat we er ook voor hen zijn.”

Samen sterk

“Het Nederlandse Rode Kruis is al sinds de jaren 80 actief in Libanon,” vervolgt Frederike. “Door de jaren heen ondersteunen we zowel het Libanese Rode Kruis als de afdeling van de Palestijnse Rode Halve Maan in Libanon. Sinds 2011 doen we dit structureel en we worden daarom door beide organisaties gezien als één van de kernpartners. Ons partnerschap voor de lange termijn is onze kracht. Naarmate je langer met elkaar samenwerkt leer je elkaar beter kennen en groeit het wederzijdse vertrouwen. Het is niet zo dat we alleen aanwezig zijn tijdens een noodsituatie, geld geven en dan weer weggaan. Nee, we zijn er door dik en dun. Samen kijken we hoe we onze zusterverenigingen nog sterker kunnen maken.” Uit onderzoek blijkt dat als je goed bent voorbereid de terugval na een ramp of crisis minder groot is. Organisaties en gemeenschappen komen er dan sneller bovenop. “Van 2012 tot 2021 hebben het Libanese Rode Kruis en de Palestijnse Rode Halve Maan in Libanon meegedaan aan een programma met steun van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Voorbereid zijn op rampen stond daarbij centraal. De kennis en ervaring die hiermee is opgedaan, bleek de afgelopen jaren van cruciaal belang.” 

Duurzaam helpen

“Het Nederlandse Rode Kruis heeft veel expertise op het gebied van watermanagement. Sinds de grote instroom van Syrische vluchtelingen is water en sanitatie een belangrijke pijler voor het Libanese Rode Kruis. Daarom werken we aan het verbeteren van de sanitaire voorzieningen op scholen, waarbij we ook kijken naar verduurzaming met zonnepanelen. Dit is de afgelopen jaren alleen maar belangrijker geworden, omdat Libanon ook te kampen heeft met een energiecrisis. Het centrale elektriciteitsnetwerk levert slechts vier uur stroom per dag, waardoor mensen afhankelijk zijn van vervuilende dieselgeneratoren en dure brandstof. Daarom werkt het Libanese Rode Kruis samen met lokale waterbedrijven aan watersystemen op zonne-energie, om ervoor te zorgen dat lokale gemeenschappen 24 uur per dag toegang hebben tot schoon drinkwater. Dat zorgt tegelijk voor innovatie. Ook het Libanese Rode Kruis zelf wordt dagelijks geconfronteerd met de effecten van de energiecrisis. Daarom helpen we hen met de transitie naar zonne- en windenergie. Zo hebben we met steun van diverse donors al drie zonnetrailers kunnen aanschaffen. Deze zetten ze onder andere in voor stroomvoorziening tijdens noodhulpoperaties, bijvoorbeeld voor de apparatuur van de search & rescue teams, en tijdens vaccinatiecampagnes voor het koelen van de vaccins. 

Natuurlijk geven we in noodsituaties ook geld, zoals na de explosie in de haven van Beiroet en nu met Giro555 voor de slachtoffers van het conflict in het Midden-Oosten. We doen dit het liefst zonder oormerk. Dat betekent dat het Libanese Rode Kruis binnen hun noodhulpoperatie zelf kan bepalen waar op dat moment de nood het hoogst is. Daar kunnen ze het geld dan aan besteden.”

Tandem

“In de landen waarmee we een partnerschap hebben met onze zustervereniging werken we altijd met een Country Representative. In Libanon is dat Robert Mugubi. Met hem werk ik samen als een tandem zeg ik altijd. Robert zit voorop en is mijn ogen en oren in Libanon. In continue afstemming met hem zorg ik vanuit Nederland samen met mijn collega Dorinde van Eck voor het mobiliseren van financiële en technische ondersteuning op basis van de behoeften. Vanwege de veiligheidssituatie werkt Robert op dit moment vanuit zijn thuisland Kenia. Maar onze lokale collega’s Ali en Layal zijn met hun families nog wel in Libanon. Het is heel heftig om te horen wat zij doormaken. Er zijn zorgen over hun veiligheid en er heerst onzekerheid over de toekomst. Ali is ook vrijwilliger bij het Libanese Rode Kruis en springt regelmatig in de ambulance om hulp te verlenen. Wetende dat het gevaarlijk is wat hij doet, houden we continu contact met elkaar. Ik heb heel veel respect voor de collega’s ter plekke. Ik ben in de afgelopen jaren echt gaan houden van dit land en de gastvrije en veerkrachtige inwoners. Ik hoop dan ook vurig dat het conflict snel tot een einde komt. Maar wat er ook gebeurt, het Libanese Rode Kruis en de Palestijnse Rode Halve Maan kunnen op onze steun rekenen.” 

Humanitaire helden

“Klaarstaan om een nieuwe crises te weerstaan zit in het DNA van de Libanese bevolking. Tijdens de grote instroom van Syrische vluchtelingen, maar ook tijdens het huidige conflict laat de lokale bevolking het hart spreken. Mensen met verschillende geloven en achtergronden slaan de handen ineen. Zo worden er spontaan gaarkeukens gestart, waar voedsel wordt gemaakt voor mensen die zijn gevlucht. Dat is iets wat ik heel mooi vind aan de Libanese samenleving. Als mensen vrijwilliger worden bij het Libanese Rode Kruis stappen ze over politieke breuklijnen heen. Zodra ze hun Rode Kruis-uniform aantrekken en hulp verlenen maakt het niet uit uit welke regio ze komen of welke achtergrond ze hebben. Je bent er om anderen te helpen. Die hulp kan het verschil maken tussen leven en dood. Dit is helaas niet zonder risico, maar toch blijven deze humanitaire helden onverminderd doorgaan. Dat verdient alleen maar respect.”