Leestijd 5 minuten

“Een paar jaar geleden heeft mijn zoon zich opengehaald aan een scherpe glasplaat. Hij had een diepe snee in zijn duim. Doordat ik geen EHBO-kennis had, voelde ik me zo hulpeloos. Een winter later stond er een advertentie in de krant voor een EHBO-cursus bij het Rode Kruis. Ik schreef me meteen in, haalde mijn EHBO-diploma en ben daarna vrijwilliger geworden. Inmiddels is dat dertien jaar geleden. Ik begon als evenementenhulpverlener. Later heb ik ook geholpen tijdens de vluchtelingencrises in 2015 en de coronapandemie – dat waren tot nu toe mijn meest indrukwekkende inzetten. Momenteel ben ik ook vrijwilligerscoördinator bij onze locatie in Walcheren. 

Als vrijwilligerscoördinator ben ik het aanspreekpunt voor vrijwilligers. Ik voer de intakegesprekken met nieuwe vrijwilligers, meld hen aan, en maak hen wegwijs binnen de organisatie. Soms nodig ik vrijwilligers uit om samen een dienst te draaien, wat helpt om elkaar goed te leren kennen. Het is belangrijk dat vrijwilligers zich gewaardeerd voelen, dus dat laten we op verschillende manieren zien. Bijvoorbeeld door Koninklijke onderscheidingen en de Medaille van Verdienste van het Rode Kruis aan te vragen. Dat ik dit mag doen, vind ik heel bijzonder. Een ander moment is tijdens onze jaarlijkse vrijwilligersavond. We doen dan leuke activiteiten, zoals gezamenlijk eten en het uitreiken van de oorkonde voor Trouwe Dienst. 

Naast mijn functie als vrijwilligerscoördinator vind ik archiefwerk erg leuk om te doen. Ik zeg altijd: archieven zijn absoluut niet saai en stoffig! Toen onze Rode Kruis-locatie verhuisde, kwamen er veel oude documenten en materialen naar boven. Ik heb alles doorgenomen en bekeken wat we wilden bewaren. Daarvoor heb ik de expertise ingeroepen van het Zeeuws Archief en Archief- en documentenbeheer van het Nederlandse Rode Kruis. Inmiddels liggen de bijzondere stukken die we bewaren in het depot van het Zeeuws Archief.

Tijdens deze verhuizing ontdekte ik mooie, oude verhalen van het Rode Kruis. Zo kwam ik erachter dat we van 1970 tot 1985 een wandelmars hebben georganiseerd. Daarvan hadden we zelfs nog de plattegronden van wandelroutes, vaantjes, het plan van aanpak, een boek voor de sponsoren en de materiaallijst. Daarnaast vond ik een bon gedateerd op 2 februari 1953, waarop staat dat de damesafdeling van het Rode Kruis Korps Middelburg 25 gulden doneerde aan het Nationaal Rampenfonds voor de watersnoodramp. Dit archiefstuk is zo uniek en bijzonder. Een dag na de watersnoodramp hebben ze gelijk gedoneerd. Daaruit lees ik de daadkracht van de dames.

De geschiedenis van het Rode Kruis maakt ons werk vandaag de dag nog specialer. Als je je Rode Kruis-jas aantrekt, ben je een herkenningspunt, een baken voor de mensen om je heen. Een vertrouwenspersoon. Met een prachtige groep vrijwilligers zijn we er voor iedereen. Zoals grondlegger Henry Dunant zei: Tutti Fratelli – wij zijn allen broeders. Daar draait het voor mij om bij het Rode Kruis.”

“Zo’n zes jaar geleden zag ik op Facebook een advertentie van het Rode Kruis over hulpverlening op evenementen: je inzetten als evenementenhulpverlener bij een concert. Dat zag ik wel zitten. Ik gaf me op voor een EHBO-cursus en al snel was ik als vrijwilliger ingeschreven bij het Rode Kruis. Inmiddels ben ik niet alleen evenementenhulpverlener, maar ook noodhulpteamlid, coördinator Logistiek en inzetleider bij evenementen. Het werkt verslavend. Ik grap weleens: het Rode Kruis is mijn werk, en werk is mijn hobby.

De combinatie van evenementenhulpverlener en coördinator Logistiek sluit goed op elkaar aan. Ik weet precies wat er bij een evenement komt kijken. Soms vervul ik weleens een dubbele functie tijdens een evenement. Van tevoren bouwen we dan een EHBO-post op, en tijdens het evenement ben ik actief als evenementenhulpverlener of teamleider. Stiekem vind ik de Logistiek het leukst. Met name de afwisseling, uitdagingen en het mooie team vind ik prachtig. Elke dinsdagavond komen we samen, om te werken én te ouwehoeren. 

Logistiek vind je overal in de organisatie. We zijn bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de opslag en voorraad van materialen. In Groningen hebben we vier locaties: één centrale locatie en drie opslagplaatsen met klein materiaal. Denk aan EHBO-materialen, kleding voor Ter Apel, zo’n tweehonderd veldbedjes, et cetera. Een ander belangrijk onderdeel van ons werk zijn de evenementen. Ons team is verantwoordelijk voor de materialen op alle evenementen in Groningen. We houden in ons systeem bij wat er nodig is. Ons team zorgt er vervolgens voor dat alles klaarstaat en op de juiste plek terechtkomt. Het komt weleens voor dat je denkt dat je alles goed voorbereid hebt, maar dat tijdens een evenement blijkt dat materialen opraken en er meer nodig is. Dan ga je dat regelen. Die onverwachte uitdagingen maken het werk extra interessant. Naast de vaste evenementen zetten we ons ook in tijdens noodsituaties. Zo worden we bijvoorbeeld opgeroepen als er een noodopvang opgezet moet worden.

Het gaafste aan mijn rol als coördinator Logistiek vind ik samen met het hele team een uitdaging aangaan en dit aan het einde van de rit voor elkaar krijgen. Op een vroege ochtend in oktober kreeg ik bijvoorbeeld een telefoontje dat er een noodopvang met 75 bedden opgebouwd moest worden. Dan bel je je team het bed uit met de vraag wie er kan. Binnen een korte tijd is er dan een volgeladen auto onderweg. Twintig minuten later stond de opvanglocatie klaar. Op zulke momenten besef ik wat voor geweldig team we hebben opgebouwd. Daar ben ik dan ook trots op. De samenwerking met het team en de hulp die je biedt aan mensen in nood, dat is waar ik het voor doe. En ik hoop dat we in 2025 net zo’n mooi seizoen mogen draaien als afgelopen jaar.”

“Na mijn studie geneeskunde ben ik watermanagement en klimaatwetenschappen gaan studeren. Ik liep stage bij het Klimaatcentrum van het Rode Kruis. Gedurende mijn stage deed ik onderzoek naar de gezondheidsgevolgen van klimaatverandering. Sinds 2020 werk ik als technisch adviseur met de focus op conflict. Het Klimaatcentrum geeft advies aan alle nationale verenigingen en delegaties van de internationale commissie van het Rode Kruis wereldwijd. Belangrijke thema’s voor ons zijn: conflict, gezondheid, jeugd en jongeren, stedelijke omgevingen, weerswaarschuwingen en klimaatinformatie. 

Ik kijk met name naar gebieden waar klimaatverandering en conflict dagelijks aanwezig zijn en vervolgens hoe we onze humanitaire hulpverlening kunnen aanpassen op de betreffende situatie. Wat we vaak zien op plekken waar een conflict is, is dat mensen minder goed kunnen omgaan met het klimaat. Vaak vanwege onzekerheid, onveiligheid en het gebrek aan vangnetten. Dit speelt bijvoorbeeld sterk in Mali, West-Afrika. Een conflict en klimaatgevolgen, zoals overstromingsrisico’s, versterken elkaar. Hierdoor is hulpverlening een extra uitdaging. Een ander voorbeeld zijn de Filipijnen. Toen ik daar was, vroeg ik de bevolking naar hun zorgen. Zij zeiden: ‘ik kan niet veilig naar het volgende dorp vanwege aanvallen. Tegelijkertijd heb ik last van de recente overstroming en ben ik bang voor een volgende tyfoon.’ Deze voorbeelden laten zien dat de combinatie van klimaat en conflict hevige gevolgen hebben voor een land. Dat vraagt om passende hulp. We maken bijvoorbeeld risicoanalyses en kijken vervolgens hoe het Rode Kruis hulp kan verlenen.

Het Klimaatcentrum stuurt aan op de weerbaarheid van gemeenschappen. We geven trainingen voor humanitaire teams, zodat Rode Kruisers zich meer bewust worden van de invloed van klimaatverandering op hun werk. Onze focus ligt op hoe verenigingen met klimaatverandering om kunnen gaan. We kijken met hen naar hun projecten, de kenmerken en risico’s van overstromingen en droogte, en stellen vast welke waarschuwingen zij kunnen gebruiken. 

Elk land heeft met eigen risico’s te maken, dus voor elke vereniging is de aanpak anders. In bepaalde landen speelt klimaatverandering een grotere rol dan ergens anders. We doen veel werk op het Afrikaanse continent en in Zuidoost-Azië. Inmiddels wordt de bewustwording van mensen rondom klimaat over de hele wereld groter. Ik kan me voorstellen dat het in Nederland soms nog als een ver van je bed show voelt. Toch is ook het Nederlandse Rode Kruis steeds meer bezig om te kijken welke voorbereiding er voor onze hulpverlening nodig is. Bijvoorbeeld tijdens evenementen zoals marathons waar mensen sneller last hebben van de hitte. Ook de overstroming in Limburg is een goed voorbeeld. Dit zijn situaties waarop we ons beter moeten voorbereiden. Aanpassingen hoeven niet gigantisch te zijn. Een kleine aanpassing kan al helpen. Bijvoorbeeld door extra aandacht te besteden aan de impact van hitte op een evenement in je EHBO-cursus.

Het mooiste aan mijn werk vind ik nadenken over oplossingen en de samenwerking met de diverse teams, zowel met districtskantoren als nationale verenigingen. Een oplossing voor vragen als ‘hoe kunnen we in een conflictgebied toch gebruik maken van weerswaarschuwingssystemen?’ kan echt levens redden in veel landen.”

Wil je meer weten over het klimaatcentrum? Bekijk dan deze website.